Archiwum 2019 roku
Powrót
14 grudnia 2019 r. - IX Doroczna Wystawa KFK PTTK
Dnia 14.12.2019 w Starej Kopalni odbył się wernisaż IX Dorocznej Wystawy Członków i Sympatyków Komisji Fotografii Krajoznawczej PTTK w Wałbrzychu. Wystawa została zaprezentowana w Galerii „Na piętrze”, która od początku patronuje temu wydarzeniu. Wystawę otworzyła reprezentująca Zarząd Oddziału PTTK Halina Jasionowska, głos zabrał kurator wystawy Marek Kosiński, wieloletni członek KFK oraz przewodniczący Alek Ziółkowski. Na wystawie można było obejrzeć prace 24 autorów-członków Komisji, którzy od lat konsekwentnie realizują swoją pasję z aparatem fotograficznym w dłoni. Na wystawie można było obejrzeć fotografię krajoznawczą w pełnym rozumieniu tego słowa: pejzaże, architekturę, urbanistykę oraz zwierzęta w ich naturalnym środowisku. Ponieważ prace pochodziły z bogatych zbiorów autorów, prezentowane zdjęcia nie ograniczały się tylko do pokazania piękna Dolnego Śląska. Za sprawą fotografii mogliśmy się przenieść w różne zakątki Polski. Z roku na rok coraz więcej autorów powraca do źródeł czyli fotografii czarno białej, która dopełnia ogram pracy jaki trzeba włożyć w wykonanie dobrego zdjęcia. Zestaw prac wskazuje, że nie są to przypadkowe zdjęcia robione w drodze, w pośpiechu tylko subiektywny obraz otaczającej nas rzeczywistości zatrzymanej w obiektywie. Piękno zdjęć dopełniły ramy, które nie tylko ociepliły chłodne wnętrze galerii ale ze zdjęć wydobyły to co w nich najlepsze. Licznie zgromadzeni goście: rodziny, sympatycy KFK, znajomi i przyjaciele niechętnie opuszczali Galerię „Na Piętrze”, dyskusjom nie było końca.
Organizatorzy przygotowali kolejną niespodziankę: w Multimedialnej Galerii Obrazu Wałbrzyskiego Ośrodka Kultury można było podziwiać efekty pracy 16 członków KFK z pleneru fotograficznego w Czeskiej Szwajcarii. W kuluarach toczyły się rozmowy, zachwyceni goście, dumni lecz skromni autorzy, gospodarze wieczoru z kieliszkiem wina w dłoni dzielili się opiniami, doświadczeniem w zakresie fotografii.
W gościnnych progach Wałbrzyskiego Ośrodka Kultury po raz kolejny spędziliśmy emocjonujący wieczór z fotografią w tle. Autorom gratulujemy, gościom dziękujemy za przybycie. Zapraszamy już za rok.
Klaudia Rosicka
Plener szkoleniowy – Czeska Szwajcaria
W dniach 6.10. – 10.10.2019 r. odbył się plener szkoleniowo fotograficzny na terenie Czeskiej i Saksońskiej Szwajcarii członków i sympatyków KFK.
Nieopodal trójstyku granic Czech, Niemiec i Polski leży niepozornie ukryta dzika kraina wspaniałych krajobrazów, niezwykła gratka dla fotografów.
Najatrakcyjniejsze części Czeskiej Szwajcarii i bliźniaczej Saskiej Szwajcarii rozpościerają się głównie na prawym brzegu Łaby.
Mieliśmy okazję zobaczyć wiele atrakcji przyrodniczych przemierzając kilometry po wyznaczonych szlakach, pokonując tysiące schodów skalnych i nie tylko w plecionych w korzenie drzew, wieże i punkty widokowe (vyhlidky), skalne pasaże, mostki, barierki.
Pensjonat w Vysokiej Lipie na terenie Czech był naszą bazą wypadową.
Pierwszego dnia po zakwaterowaniu i krótkim odpoczynku z aparatami fotograficznymi przeszliśmy szlakiem do ruin zamku Saunstejn i na Małą Pravcicką Bramę. W drugim dniu pojechaliśmy na plener do Saksońskiej Szwajcarii do Bastei i twierdzy Konigstein.
W sercu Saksońskiej Szwajcarii leniwie meandruje rzeka Łaba tworząc razem ze skałami romantyczne krajobrazy. Bastei to nie tylko niewiarygodnie piękne formacje skalne, ale także most i ruiny zamku. Stojąc na tarasie widokowym można urzec się płynącą niemal u stóp rzeką Łabą, a z oddali dostrzec Lilienstein, Pfaffenstein, twierdzę Konigstein. Przecudnej urody przejścia skalne, porośnięte intensywnie zielonym mchem, cieki wodne sączące się po skałach, malowniczy labirynt 900 schodów robi ogromne wrażenie.
Byliśmy na twierdzy Konigstein, która należy do największych twierdz górskich Europy. Ciągnący się wzdłuż murów twierdzy szlak widokowy o długości 1,7 km daje możliwość oglądania fantastycznych widoków na Park Narodowy Czesko-Saksońskiej Szwajcarii.
Kolejny plener to wyjazd do Pravcickiej Bramy, jest to naturalne skalne okno, wysokość około 16 metrów, rozpiętości 26, 5 metra u podstawy oraz szerokości 7-8 metrów. Stojąc u jej podnóża wydaje się jeszcze większa.
Wchodziliśmy do tej bramy w strugach padającego deszczu, trochę zmoczeni ale szczęśliwi. Idąc dalej szlakiem, przechodząc wąskim ścieżkami wokół skał pojawiła się mgła tworząc niczym woalkę wokół formacji skalnych i roślinności. Piękne widoki. Fotografując przyrodę każdy z nas starał się zapisać aparatem te detale.
Ponieważ było chłodno, padał deszcz zeszliśmy do restauracji na ciepłą czekoladę i do galerii ze zdjęciami fotograficznymi okolicy.
Kolejny dzień to wyjazd do miejscowości Mezni Luka skąd wyruszyliśmy w kierunku Dzikiego Wąwozu. W głębokiej dolinie płynie rzeka Kamienna. Łódkami płynęliśmy najpierw zaledwie 250 metrów, po czym przeszliśmy szlakiem wzdłuż rzeki do kolejnej przystani do łódek. Po przepłynięciu kolejnego odcinka skierowaliśmy się ścieżką prowadzącą do Hrenska. Miasteczka leżącego na czesko-niemieckiej granicy.
W poszukiwaniu pięknych kadrów przeszliśmy szlakami wiele kilometrów (średnio dziennie 9 km, byli i tacy co więcej), pokonując wzniesienia, skalne schody prowadzące pośród wysokich formacji skalnych, roślinności i przy zmiennej pogodzie.
W drodze powrotnej były jeszcze Jetrichovicke skały, a także spojrzenie na przepiękną Pańską Skałę.
Był to pracowity niezapomniany plener.
Fotografia to interpretacja natury i stanowi reprodukcję wrażeń fotografa, który pragnie zapisać okiem obiektywu dla siebie i innych.
Gospodarz pensjonatu Waclaw starał się nas zadowolić serwując smakowite posiłki okraszając często czesko-polskimi żarcikami. Nie było żadnych barier językowych, można było porozumieć się bez problemu w każdym miejscu naszego pobytu.
Plener opuszczaliśmy z nostalgią i nadzieją na kolejny.
Krystyna Kuriata
27 września 2019 r. - SPOTKANIE Z FOTOGRAFIĄ I POEZJĄ
Wieczór 27 września 2019r okazał się wspaniałym świętem fotografii i poezji. Te dwie artystyczne formy, w połączeniu z subtelną muzyką, dały efekt przenikania, wspaniale bogacąc emocje i wrażenia naszych gości. Wszyscy ulegali magii słowa, słuchając poezji o miłości i szczęściu, naturze kwiatów, czy jesieni. Poezja wzruszała, otwierała przestrzenie wyobraźni, które każdy słuchający na swój sposób wypełniał własnymi doznaniami, zachwytami, refleksjami, weryfikując własne pojęcie życia i świata. Wszystkiego dopełniały etiudy fotograficzne współistniejące z treścią wierszy Jadwigi Łozińskiej oraz piękna i nastrojowa muzyka.
Ekspozycja fotografii Alka Ziółkowskiego z założenia Autora miała tym razem zaakcentować bardziej warsztat artysty – fotografa, niż merytoryczną stronę fotografii. Ukazał przykłady ujęć wymagających perfekcji w zakresie możliwości wykorzystania potencjału aparatu w przypadku fotografowania w półmroku. Kolejną część wystawy stanowiły zdjęcia ludzi przygodnie spotkanych, którzy zainspirowali artystę czymś niepowtarzalnym, szczególnym, niecodziennym, a także tych, wędrujących szlakami, przez co zaznaczył On ścisły związek swoich dwóch pasji - turystyki i fotografii.
Autorzy etiud: Wojciech Świeściak, Alek Ziółkowski, Krystyna Kosińska, Piotr Sadoczyński
31 sierpnia 2019 r. - Wernisaż wystawy poplenerowej Forum Fotografii Krajoznawczej PTTK
Za nami emocje związane z Forum Fotografii Krajoznawczej – przedsięwzięciem o ogólnopolskim zasięgu, uwieńczonym sukcesem naszej Komisji.
Wydarzenie zapadło na stałe w pamięć wielu usatysfakcjonowanym uczestnikom – mistrzom fotografii z różnych stron Polski. Każdy z nich odkrywał osobliwości naszego bogatego pod wieloma względami regionu. Zatrzymał w kadrach niepospolite miejsca, tajemnicze zaułki, klimat zabytków, czy też ujęcia pokazane z ciekawszej, nietypowej perspektywy. Doświadczenia trzydniowych zmagań plenerowych przełożyły się na wspaniałe „trofea” fotograficzne, świadczące o niezwykłości ziemi dolnośląskiej, a będące powodem do dużej satysfakcji dla naszych gości, jak również dumy dla nas – gospodarzy Forum, a zarazem mieszkańców przepięknego regionu, w którym dane nam jest żyć.
To poczucie daje nam wystawa poplenerowa, uroczyście otwarta 31 sierpnia 2019r. Jej ekspozycja fotograficzna prezentuje bogactwo osiągnięć 39 mistrzów obiektywu tegorocznego Forum fotograficznego. Spośród 500 zdjęć, do wystawy zakwalifikowano75. Wśród nich są takie, które zyskały szczególne uznanie i uhonorowane zostały nagrodami.
- Wałbrzyski Ośrodek Kultury przyznał nagrodę główną Ewie Katarzynie Kras za zdjęcie „Stara kopalnia”.
- Nagrodę specjalną Centrum Nauki i Sztuki – Parku Wielokulturowego – Stara Kopalnia otrzymał Piotr Sadoczyński, za zdjęcie „Symbol wałbrzyskich kopalni”.
- Krystyna Kosińska otrzymała nagrodę specjalną „T–Best Michalak”, przyznaną przez właściciela sklepu internetowego www.Topkoszulki.pl , za zdjęcie „ Schronisko PTTK Harcówka”.
- Zdjęcie „Ranek pod Zamkiem Grodno” Marka Kosińskiego otrzymało Nagrodę specjalną Centrum Kultury i Turystyki w Walimiu.
Ze wzruszeniem powracamy do ważnego dla Komisji i Wałbrzycha wydarzenia, przeglądając sześćdziesięciostronicowy, pięknie wydany z tej okazji katalog ciesząc się, że możemy oddać go w Państwa ręce jako pamiątkę i dowód , że ziemia dolnośląska jest piękna, a oczy fotografa umieją to piękno i urok dostrzec, przetworzyć i ukazać w całej krasie oryginalności i artyzmu. Wystawa jest dopełnieniem dorocznej imprezy, którą tym razem mieliśmy przyjemność organizować. Zamyka ona Forum ukazaniem wartościowego dorobku uczestniczących w nim artystów – fotografów, dając każdemu z nich możliwości pokazania fotografii przez pryzmat swojej artystycznej duszy i ukrytych w jej głębi potrzeb, wizji i marzeń ze wspaniałym tego efektem – obrazami będącymi magicznym zwierciadłem naszej dolnośląskiej ziemi.
Jadwiga Łozińska
19 czerwca 2019 r. - kameralne otwarcie wystawy poplenerowej "Dolina Baryczy"
Dolina Baryczy - to znajdujący się na pograniczu Dolnego Śląska i Wielkopolski obszar będący największym kompleksem stawów rybnych w Europie oraz największy rezerwat ornitologiczny w Polsce, który odwiedzili członkowie i sympatycy KFK PTTK Oddział Ziemi Wałbrzyskiej. Zachęceni pobytem w Rudzie Milickiej w październiku 2016 r. postanowiliśmy jeszcze raz odwiedzić miejsce będące unikatowym w skali świata wspólnym dziełem człowieka i przyrody.
I tym razem nie zawiedliśmy się. Sprzyjająca wyprawom pogoda, wygodny pensjonat z perfekcyjną kuchnią oraz piękny świat przyrody z kompleksem stawów i ich mieszkańców w pełni zaspokoiły oczekiwania uczestników oraz ich nieustające apetyty na nietuzinkowe zdjęcia.
Od wczesnego ranka wyposażeni w rowery, mapy i sprzęt wyruszaliśmy nad stawy by upolować ukryte w szuwarach, pływające lub szybujące nad wodą mewy, łabędzie, kaczki, żurawie, perkozy. Zadania te wymagały nie lada wysiłku i cierpliwości ponieważ przyroda rządzi się swoimi prawami i nie zawsze wychodzi naprzeciw oczekiwaniom człowieka. Ale udało się, nawet jeśli skrzydlate stworzenia nie były dla nas zbyt łaskawe, to piękne krajobrazy oferujące ciszę i ukojenie rekompensowały ten niedostatek.
Dolinę opuszczaliśmy z żalem, za to w pełni wypoczęci i zrelaksowani z nadzieją odkrywania innych, będących rajem dla fotografujących miejsc.
Lucyna Śmigielska
30 maja - 2 czerwca - Wiosenny plener fotograficzny w Parku Krajobrazowym „Dolina Baryczy”
Dolina Baryczy - to znajdujący się na pograniczu Dolnego Śląska i Wielkopolski obszar będący największym kompleksem stawów rybnych w Europie oraz największy rezerwat ornitologiczny w Polsce, który odwiedzili członkowie i sympatycy KFK PTTK Oddział Ziemi Wałbrzyskiej.
Zachęceni pobytem w Rudzie Milickiej w październiku 2016 r. postanowiliśmy jeszcze raz odwiedzić miejsce będące unikatowym w skali świata wspólnym dziełem człowieka i przyrody.
I tym razem nie zawiedliśmy się. Sprzyjająca wyprawom pogoda, wygodny pensjonat z perfekcyjną kuchnią oraz piękny świat przyrody z kompleksem stawów i ich mieszkańców w pełni zaspokoiły oczekiwania uczestników oraz ich nieustające apetyty na nietuzinkowe zdjęcia.
Od wczesnego ranka wyposażeni w rowery, mapy i sprzęt wyruszaliśmy nad stawy by upolować ukryte w szuwarach, pływające lub szybujące nad wodą mewy, łabędzie, kaczki, żurawie, perkozy. Zadania te wymagały nie lada wysiłku i cierpliwości ponieważ przyroda rządzi się swoimi prawami i nie zawsze wychodzi naprzeciw oczekiwaniom człowieka. Ale udało się, nawet jeśli skrzydlate stworzenia nie były dla nas zbyt łaskawe, to piękne krajobrazy oferujące ciszę i ukojenie rekompensowały ten niedostatek.
Dolinę opuszczaliśmy z żalem, za to w pełni wypoczęci i zrelaksowani z nadzieją odkrywania innych, będących rajem dla fotografujących miejsc.
Lucyna Śmigielska
17-19 maja 2019 - Ogólnopolskie Forum Fotografii Krajoznawczej PTTK
oraz
18 maja 2019 - VII OGÓLNOPOLSKI PRZEGLĄD DIAPORAM I FOTOGRAFII CYFROWYCH
Organizatorzy i współorganizatorzy:
VII Ogólnopolski Przegląd Diaporam i Fotografii cyfrowych PTTK, w ramach Ogólnopolskiego Forum Fotografii Krajoznawczej stał się faktem. Coroczna, tradycyjna impreza naszej komisji zaistniała w tym roku wraz z wydarzeniem o zasięgu krajowym. Sprostaliśmy wymogom organizacyjnym oraz merytorycznym, toteż zyskaliśmy uznanie w oczach przybyłych na nią pasjonatów fotografii - gości z całego kraju, jak również dostąpiliśmy zaszczytu wyróżnienia nagrodami, przy tak dużej artystycznej konkurencji z dziedziny fotografii.
W ramach trzydniowego Forum zrealizowaliśmy jedenaście plenerów fakultatywnych, zaplanowanych tak, aby uwzględniały różnorodność krajobrazową, zróżnicowanie tematyczne oraz dawały naszym gościom z innych regionów Polski możliwość poznania bogatej historii Wałbrzycha i okolic. A mieliśmy co zaprezentować. Bogactwo Dolnego Śląska przejawia się w wielu niezwykle ciekawych miejscach pamiątkowych, jak Zamek Książ, Grodno, czy też przekształcone obiekty kopalni w nowoczesne centrum kultury i sztuki, tajemniczych, jak nieodkryte jeszcze do końca sztolnie walimskie, malowniczych jak wzgórza wśród których górują zamki i lśni Jezioro Bystrzyckie, urokliwych jak wąwóz Pełcznicy lub powab rozświetlonego w wieczornym zmroku Starego Miasta.
Pięć zaproponowanych wystaw fotograficznych, to przykłady różnorodności tematów, inspiracji autorów, ich wizji, warsztatu i artyzmu. Pokazały odbiorcom bogactwo form artystycznego przesłania Twórców, ich możliwości , wrażliwość z jaką odbierają świat oraz często niejednoznaczną wymowę ich fotografii.
Nasze, wałbrzyskie dokonania spotkały się z wyjątkowym uznaniem, przejawianym w licznych przychylnych opiniach oglądających. Podkreślali oni wybitne walory poznawcze i warsztatowe zorganizowanych przez nas plenerów. W dziedzinie naszej twórczości fotograficznej bogactwo sposobów interpretacji tematu oraz oryginalność form takich jak symbolika, fantazja, abstrakcja. Podziw budził nasz stopień zaawansowania fotograficznego, poziom zaangażowania, pomysłowość i umiejętność poszukiwań oraz wyczuwalną poprzez oglądane fotografie ogromną fascynację twórczą.
Podczas uroczystego podsumowania zmagań artystycznych Forum, w dniu 18 maja odbył się pokaz fotografii i diaporam w ramach VII Przeglądu Fotografii Krajoznawczej PTTK, zakończony rozstrzygnięciem konkursu na najlepszą fotografię oraz diaporamę.
W ramach konkursu na najlepszą fotografię:
- główną nagrodę ZG PTTK zdobył Marcin Mełus za zdjęcie „ Niebo na Ziemi” Elbląg 2018
- nagrodę Romana Ludwiczuka – Prezesa Oddziału PTTK Ziemi Wałbrzyskiej otrzymał Alek Ziółkowski za zdjęcie „ Słońsk” 2018
- wyróżnienie specjalne Posłanki na Sejm RP Izabeli Katarzyny Mrzygłockiej otrzymała Krystyna Kosińska za zdjęcie „Czarnuszka - przemijanie"
W dziedzinie diaporam:
- nagrodę główną ZG PTTK otrzymał Alek Ziółkowski za diaporamę „Golgota Beskidów”
- nagrodę WOK w Wałbrzychu zdobył Tadeusz Łazarz za diaporamę „ W kropli ukryte”
- Wyróżnienie specjalne Posłanki na Sejm RP Izabeli Katarzyny Mrzygłockiej otrzymał Marek Kosiński za diaporamę „Jesiennie, cicho..."
Wielkim sukcesem naszej komisji był werdykt jury przyznający twórcom wałbrzyskim cztery spośród sześciu nagodzonych prac fotograficznych.
Po sukcesach i wspaniałych emocjach towarzyszących nam przez trzy dni możemy czuć pełną satysfakcję jako gospodarze znaczącej ogólnopolskiej imprezy fotograficznej oraz dumę z osiągnięć na płaszczyźnie artystycznej. Zyskaliśmy przychylne opinie, które zabrali z sobą goszczący u nas fotografowie, zaprezentowaliśmy nasz region jako cenny teren poszukiwań twórczych. Wszyscy uczestnicy Forum - zarówno goście jak i my - gospodarze ubogaciliśmy swoje artystyczne osobowości poprzez wzajemną wymianę doświadczeń, aktywność w dyskusjach, plenery, szkolenie z zakresu tworzenia diaporam i wzajemne relacje osobiste.
31 sierpnia dokończymy swojego dzieła zorganizowaniem poplenerowej wystawy fotografii uczestników Forum, co stanie się jego formalnym podsumowaniem i zakończeniem.
Jadwiga Łozińska
9 marca 2019 r. - otwarcie dwóch wystaw fotograficznych przy okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet
Wystawa fotografii „ Na progu” – tytuł brzmi nieco tajemniczo, trochę niejednoznacznie, a zarazem niezwykle ciekawie i twórczo. Rozbudza wyobraźnię, włącza kreatywność, budzi u odbiorcy sferę doznań, które drzemią zazwyczaj nie pobudzane do aktywności. Taką moc ma bez wątpienia artystyczna wymowa eksponowanych na wystawie fotografii.
Niektóre przemawiają symboliką, inne wytyczają cienką granicę między rzeczywistością, a fantazją. Kolejne dają upust abstrakcji. Są też te, odnoszące się do innego rodzaju artystycznej twórczości np. literatury, stanowiąc jej fotograficzny aspekt. Warto było więc obejrzeć i wniknąć w interpretacje tego fascynującego tematu poprzez zdjęcia jedenaście Autorek - należących lub sympatyzujących z KFK przy wałbrzyskim Oddziale PTTK. Warto było podziwiać różnorodność spojrzeń, bogatą wyobraźnię i różniący Autorki sposób postrzegania hasła przewodniego wystawy.
Równocześnie cennym doświadczeniem okazała się z pewnością równolegle udostępniona multimedialna wystawa, będąca dodatkową niezwykle ciekawą ekspozycją Renaty Zięby pt. "Zimowa etiuda" pozwalającą zmierzyć się Odbiorcom z fotograficzną formą ukazania innego przesłania Twórcy, poznać Jego warsztat, wrażliwość, sposób odbierania świata oraz wymowę Jego fotografii.
Jadwiga Łozińska
16 lutego 2019 - wernisaż wystawy Jerzego Brożka pt. "Dookoła Chełmca"
W Multimedialnej Galerii Obrazu Wałbrzyskiego Ośrodka Kultury mieliśmy możliwość skonfrontować swoją wrażliwość z bardzo osobistym spojrzeniem Jerzego Brożka na kontekst Krajobrazu. Twórca zorganizował nam osobliwą wędrówkę w świat fotografii. Autor zdjęć w bardzo konsekwentny sposób realizował swój fotograficzny zamysł szukając oryginalnych ujęć poruszając się po okręgu w którym centralne miejsce zajmował Masyw Chełmca. Poprzez wystawę pragnie przekazać swoje fascynacje wałbrzyskim pejzażem, wędrując zielonymi łąkami, leśnymi duktami i miedzami pól oraz szczytami wałbrzyskich hałd z uporem realizował swoją artystyczną koncepcje.
Szanując kanony fotografii krajoznawczej nie ingeruje w żaden znaczący sposób w obraz zachowując jego autentyczność.
Gratuluję, Jurku, dobrej wystawy i wyrażam swój podziw za konsekwentne działanie.
26 stycznia 2019 - wernisaż wystawy Piotra Chwaji pt. "Klejnoty lasu"
W Multimedialnej Galerii Obrazu Wałbrzyskiego Ośrodka Kultury odbył się wernisaż wystawy Piotra Chwaji pt. "Klejnoty lasu".
Ujmując temat w dużym uproszczeniu autor zaprezentował na swoich pracach otaczające nas drzewa. Ich piękno i niepowtarzalność. Prace obrazują szczególną umiejętność fotografującego do postrzegania w przestrzeni lasu tych miejsc, które zasługują na szczególną uwagę. Zaprezentowane zdjęcia podziwiali licznie przybyli goście. Klimat spotkania sprzyjał swobodnej dyskusji i komentowania poszczególnych zdjęć. Pojawiały się skojarzenia do „fok” „brody” leśnych elfów czy stworów budzących strach. Nie zabrakło też dyskusji czy kwiaty wokół drzewa to „wrzosy” czy „łubiny”. Warto, by prace Piotra Chwaji obejrzeli zarówno ci, którzy interesuje się szeroko pojętą turystyką, jak i te osoby, którym bliska jest dobra fotografia krajoznawcza.
Wystawę można oglądać do 15 lutego - zapraszamy.