W dniach od 22 do 24 maja 2015 r. miłośnicy i instruktorzy fotografii krajoznawczej PTTK z całej Polski zagościli w Wałbrzychu i jego najbliższej okolicy, poznając kolejne (po zwiedzanych w 2013 r. Górach Suchych, Chełmsku Śląskim, Krzeszowie, Kochanowie, Głuszycy) atrakcyjne miejsca południowej części województwa dolnośląskiego. Tym razem głównymi plenerami Forum Fotografii Krajoznawczej PTTK był Park Wielokulturowy Stara Kopalnia w Wałbrzychu, stanowiący zrewitalizowany, unikalny na skalę europejską zespół naziemnych budowli górniczych wraz z trasą podziemną dawnej Kopalni Wegla Kamiennego „Julia“ oraz położony zaledwie kilkanaście kilometrów na północ od centrum Wałbrzycha potężny i tajemniczy Zamek Książ. Dwa wyjątkowe obiekty o niewątpliwych wartościach historycznych i kulturowych, pełne potęgi i urody, pieczołowicie odrestaurowane, dające ogromne pole do popisu dla każdego fotografa, w tym fotografa krajoznawcy.

Główny plener fotograficzny odbył się drugiego dnia forum, tj. w sobotę 23 maja 2015 r. Uczestnicy wyruszyli autokarem spod Centrum Sportowo-Rekreacyjnego „Aqua Zdrój“ w Wałbrzychu w kierunku na północ, przejeżdżając niespiesznie przez Szczawno-Zdrój i podziwiając architekturę tego urokliwego miasteczka. Organizatorzy przewidzieli w programie forum częściowe wariantowanie wycieczki w zależności od chęci, potrzeb i możliwości kondycyjnych uczestników. Po ponownym wjechaniu do Wałbrzycha, na Podzamczu, uczestnicy pleneru rozdzielili się więc na dwie grupy, obie oprowadzane przez przewodników PTTK. Pierwsza, bardziej liczna, ruszyła szlakiem wiodącym przez piękny las dębowo-lipowo-grabowy i buczynę Książańskiego Parku Krajobrazowego, w kierunku ruin zamku Stary Książ, by następnie przejść interesującą, lecz wymagającą kondycyjnie trasę wiodącą przełomem rzeki Pełcznicy w rezerwacie Przełomy pod Książem. Druga grupa skorzystała z okazji by podziwiać zbiór roślinności tropikalnej w palmiarni w Lubiechowie (dar księcia Jana Henryka XV Hochberga dla księżnej Daisy, jego pięknej żony) oraz mauzoleum Hochbergów w Książu. Obie grupy – zadowolone i pełne wrażeń – spotkały się w punkcie widokowym w pobliżu wejścia do parku zamkowego, by następnie udać się na zwiedzanie Zamku Książ. „Perłę Śląska“ – największy na Śląsku i trzeci co do wielkości zamek w Polsce – dane nam było obejrzeć od góry (tj. od tarasu widokowego na czubku 47-metrowej wieży) do dołu (po udostępniony fragment podziemi, drążonych od 1943 r. w skale pod zamkiem na rozkaz hitlerowców), słuchając świetnej gawędy przewodnickiej Jacka Pielicha. Po zwiedzaniu na zainteresowanych czekała w zamkowej galerii BWA wystawa prac Edwarda Hartwiga, a na zgłodniałych – poczęstunek z grilla na zamkowym Tarasie Kasztanowym. Książ urzekł również swymi słynnymi ogrodami – mała architektura, detale, niebanalne kompozycje roślinne, wysmakowane plasycznie formy ogrodów kwaterowych na tarasach zamkowych, piękne potężne buki, czy wreszcie kwitnące, zniewalające zapachem i kolorem azalie i rododendrony stawały się kolejnymi tematami fotograficznymi.

Zrewitalizowany i oddany do użytku w listopadzie 2014 r. kompleks zabudowań po zlikwidowanej pod koniec lat 90-tych XX wieku kopalni węgla kamiennego „Julia“ w Wałbrzychu również zaciekawił uczestników forum swoją formą i bogatą historią. Po likwidacji kopalni, jako najstarszemu i najlepiej zachowanemu w mieście zespołowi zabytkowych budowli przemysłowych tego typu, dano mu szansę na drugie życie. Dażąc do zachowania śladów historycznej tożsamości miasta uznano, że ten właśnie kompleks przemysłowy należy odrestaurować i „ożywić“, dzięki czemu powstało Centrum Nauki i Sztuki Park Wielokulturowy „Stara Kopalnia”. Kompleks ten dziś mieści m.in. Muzeum Przemysłu i Techniki, prezentujące zbiory dotyczące historii i uwarunkowań naturalnych rozwoju górnictwa węgla kamiennego w tym regionie, pracy górników i kopalni oraz bogatą ekspozycję maszyn i urządzeń (także pod gołym niebem), stanowiących zabytki techniki. Zainteresowanie uczestników forum budziła forma architektoniczna budynków i budowli, w tym dwóch murowanych, basztowych wież wyciągowych typu Malakow, nadbudowanych stalowymi wieżami wyciągowymi konstrukcji kratowej nitowanej, usytuowanych nad szybami „Julius“ (po 1945 r. - „Julia“) i „Ida“ (późniejsza „Sobótka“). Niemal każdy eksponat stojący na dziedzińcach kompleksu, fasada budynku lub jej detal stawał się tematem fotografii. Warto dodać, że Stara Kopalnia została w 2015 r. wyróżniona w konkursie ministra kultury i dziedzictwa narodowego prestiżowym tytułem „Zabytek Zadbany“, co podkreśla wyjątkową skalę i jakość przeprowadzonych prac rewitalizacyjnych.

Stara Kopalnia była miejscem dwóch ważnych wydarzeń w czasie forum – obrad Komisji Fotografii Krajoznawczej ZG PTTK (22.05) oraz otwarcia ogólnopolskiego Biennale Fotografii Krajoznawczej (23.05), zorganizowanego przez PTTK Oddział Ziemi Wałbrzyskiej, Wałbrzyski Ośrodek Kultury oraz Komisję Fotografii Krajoznawczej Zarządu Głównego PTTK. Jury Konkursowe pod przewodnictwem Andrzeja Rutyny – Prezesa Związku Polskich Artystów Fotografików okręgu dolnośląskiego – postanowiło przyznać Grand Prix Biennale pracy Radków autorstwa Izabeli Łaszewskiej-Mitręgi oraz wyróżnienie zdjęciu Majaki (Dolina Baryczy) autorstwa Pawła Budzika. Przyznano również nagrody dodatkowe: wyróżnienie Wałbrzyskiego Klubu Fotograficznego otrzymał Damian Grodowski za pracę Ostatni pasterz (Lutynia k/Lądka Zdrój), zaś wyróżnienie publiczności – Bogumił Krużel za zdjęcie Komora Weimar, Kopalnia Soli „Wieliczka“. Oprócz okolicznościowych dyplomów laureatom wręczono również nagrody pieniężne, ufundowane przez sponsorów wydarzenia. Wernisaż bardzo udanej wystawy fotografii zakończył pokaz diaporam uczestników forum. Należy wspomnieć, że wystawie towarzyszył barwny katalog prezentujący wszystkie wystawione fotografie, stając się miłą pamiątką Biennale Fotografii Krajoznawczej.

Dziękując organizatorom forum za ogromny wkład pracy i serce – szczególnie członkom PTTK Oddziału Ziemi Wałbrzyskiej oraz pracownikom Wałbrzyskiego Ośrodka Kultury – mówimy wszem i wobec: wałbrzyskie forum fotografii krajoznawczej uznajemy za udane. Do zobaczenia za rok w innym zakątku kraju!

Uwieńczeniem Ogólnopolskiego Forum Fotografii Krajoznawczej PTTK Wałbrzych 2015, była wystawa fotografii powstałych podczas plenerów fotograficznych, które odbyły się podczas Forum. Zapraszamy do zapoznania się z relacją z wernisażu oraz ze zdjęciami prezentowanymi na wystawie.